Co to jest szkoda całkowita?
Ustawodawca nie przewidział precyzyjnego zdefiniowania szkody całkowitej. Jest to określenie powstałe w skutek praktyki ubezpieczeniowej przy likwidacji szkód z ubezpieczenia AC, czyli autocasco, jak i OC – ubezpieczenia posiadanego przez właścicieli pojazdów mechanicznych. Szkoda całkowita powstaje, gdy pojazd mechaniczny uległ destrukcji i nie nadaje się już do naprawy, a tym bardziej do dalszego użytkowania, lub gdy koszty naprawy przewyższają wartość pojazdu w dniu likwidacji szkody.
Od szkody całkowitej odróżnić możemy szkodę częściową. Powstaje ona, gdy pojazd mechaniczny po zniszczeniu nadaje się do naprawy, a koszty jego naprawy nie przewyższają wartości pojazdu w dniu ustalenia przez ubezpieczyciela odszkodowania. Więcej o rozróżnieniu szkody całkowitej od szkody częściowej można przeczytać w wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 12 lutego 1992 r. (sygn. akt I ACr 30/92, OSA 1993, nr 5, poz. 32).
Kompensata szkody całkowitej uregulowana jest przez ustawodawcę w Kodeksie Cywilnym, w art. 363 § 1: „Naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu.”
Szkoda całkowita powstaje więc wówczas, gdzie pojazd mechaniczny został zniszczony i nie nadaje się do naprawy, lub gdy koszty jego naprawy przewyższają wartość pojazdu w dniu likwidacji szkody. W takiej sytuacji, gdy odszkodowanie wypłacane jest z ubezpieczenia OC posiadacza pojazdu, wysokość odszkodowania oblicza się według schematu: pomniejszenie wartości nieuszkodzonego pojazdu (sprzed wypadku) o wartość pojazdu uszkodzonego (po wypadku).
W trakcie likwidacji szkody należy pamiętać, iż ubezpieczyciel często stosuje nieuczciwe praktyki polegające na zaniżeniu wartości pojazdu, który nie jest uszkodzony. Ustalenia ubezpieczyciela nie są ostateczne, a osoby poszkodowane mogą nie zgodzić się z jego decyzją i podjąć prawne kroki w celu zakwestionowania ustaleń ubezpieczyciela. Przede wszystkim można wykazać, iż wartość pojazdu nieuszkodzonego, czyli sprzed wypadku jest wyższa niż wartość ustalona przez ubezpieczyciela. Wycenę pojazdu może przeprowadzić niezależny i bezstronny rzeczoznawca.
