W sytuacji wypadku przy pracy pracownikowi przysługuje odszkodowanie. Ustawodawca aby chronić dobro pracownika nałożył na pracodawcę obowiązek odprowadzania składek dla pracowników do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Takie ubezpieczenie w ZUS-ie jest gwarancją uzyskania świadczenia. Jednakże świadczenie to nie pokrywa się w całości z szkodą. W takiej sytuacji pracownik może domagać się odszkodowania bezpośrednio od pracodawcy.
Co to jest wypadek przy pracy?
Zgodnie z . 3. ust. 1. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, wypadek przy pracy to nagłe zdarzenie, wywołane przyczyną zewnętrzną, powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:
- podczas wykonywania lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności albo poleceń przełożonych,
- podczas wykonywania lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia,
- w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.
Kiedy przysługuje odszkodowanie od pracodawcy?
Zgodnie z art. 444 kodeksu cywilnego, pracownik, który uległ wypadkowi (doszło do uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia) ma prawo żądać od pracodawcy świadczenia pieniężnego. W takim wypadku pracownik może żądać od pracodawcy różnicy kwoty odpowiadającej pełnej szkodzie a świadczeniem, które uzyskał od ZUS-u. Należy jednak pamiętać, że pracownik może wówczas ubiegać się o świadczenie pieniężne od pracodawcy jeżeli wcześniej uzyska od ZUS-u odszkodowania za wypadek. Natomiast w przypadku gdy pracodawca ponosi winę za wypadek jest zobowiązany do opłacenia kosztów leczenia pracownika. W sytuacji, gdy pracownik w wyniku wypadku stał się inwalidą, na pracodawcy dodatkowo spoczywa obowiązek wypłacenia pracownikowi kwoty pieniężnej w celu przekwalifikowanie się do innego zawodu. W innym razie obowiązany jest do pokrycia kosztów z majątku własnego.
Jakie kroki powinien podjąć pracownik, aby uzyskać odszkodowanie?
Pierwszym elementem w trakcie wydawania decyzji o odszkodowanie w wyniku wypadek przy pracy jest ustalenie odpowiedzialność zgodnie z zapisami protokołu BHP. Pracodawca ma obowiązek sporządzić taki protokół w sytuacji zgłoszenia wypadku przy pracy. Pracownik, który nie zgadza się z którymkolwiek z zapisami protokołu, ma prawo złożyć zastrzeżenia. Powinien także pamiętać, że to na nim spoczywa obowiązek udowodnienia winy pracodawcy. Zatem zgodnie z . 3. ust. 1. (o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych,) musi wykazać, że uległ wypadkowi i poniósł szkodę w trakcie wykonywania swoich obowiązków służbowych. Jest to o tyle ważne, gdyż przy ustalaniu odpowiedzialności pracodawcy bierze się pod uwagę wszelkiego rodzaju uchybienia przepisów BHP. Mają również znaczenie uchybienia w zakresie odpowiedniego przeszkolenia pracowników, które wpłyną na stwierdzenie odpowiedzialności pracodawcy za wypadek.
Jak prawidłowo ustalić okoliczności wypadku?
Procedura ustalenia przyczyn i okoliczności wypadku są regulowane przepisami kodeksu pracy. Wedle przepisów, pracodawca po otrzymaniu informacji o wypadku musi niezwłocznie powołać dwuosobowy zespół powypadkowy, który ustala przyczyny wypadku. Zespół powypadkowy po ustaleniu informacji od pracodawcy w ciągu 14 dni od dnia uzyskania zawiadomienia o wypadku, sporządza protokół powypadkowy i przekazuje niezwłocznie do zatwierdzenia pracodawcy, który ma na to 5 dni. Oczywiście w sytuacji nie niedotrzymania terminu w protokole podaje się przyczynę opóźnienia wraz z uzasadnieniem. W przypadku zgłoszenia zastrzeżeń przez poszkodowanego bądź członka rodziny do treści protokołu powypadkowego, pracodawca zwraca niezatwierdzony protokół w celu wyjaśnienia i uzupełnienia przez zespół powypadkowy. Dodatkowo do protokołu należy dołączyć: protokoły przesłuchań poszkodowanego i świadków, materiały, dokumenty, opinie lekarskie i opinie specjalistów, które mają związek ze sprawą.
Tak sporządzony protokół jest podstawą do ustalenia uprawnień do świadczeń odszkodowawczych dla poszkodowanego lub jego rodziny.
