Jako reguła prawo przewiduje odpłatność postępowania sądowego. Dlatego też, poszkodowany chcący dochodzić swoich roszczeń przed sądem musi liczyć się z zapłatą kosztów sądowych.
Co to są w ogóle koszty sądowe? Są to koszty związane z wszczęcie, prowadzeniem i zakończeniem postępowania sądowego. Pobierane są od uczestnika postępowania i przekazywane są na rzecz sądu.
Należy pamiętać, iż wysokość kosztów zależna będzie od rodzaju prowadzonej sprawy. Opłata dokładnie określona jest w ustawie z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych. Nie może ona być niższa niż 30, ani wyższa niż 5000 złotych. Mogą one być także naliczane w wysokości 5% wartości przedmiotu sporu lub przedmiotu zaskarżenia. Najwyższym progiem jest jednak opłata w wysokości 100 000 złotych. Jest to tak zwana opłata stosunkowa stosowana w sprawach o dochodzenie zapłaty odszkodowania lub zadośćuczynienia.
Opłata sądowa musi być uiszczona już na samym początku procesu, czyli na etapie złożenia pozwu do sądu. Należy liczyć się z tym, iż w procesie pojawią się nieprzewidziane komplikacje lub kwestie wymagające doprecyzowania czy wyjaśnienia. Powołuje się w takich przypadkach biegłych sądowych. Generuje to dodatkowe koszty sądowe. Koszty ponosi osoba, która zgłosiła dowód do sądu. Dodatkowe koszty wynikają także z reprezentowania stron przez wykwalifikowanych pełnomocników oraz koszty zastępstwa procesowego uregulowane rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku dotyczącego opłat za czynności wykonywane przez adwokatów i radców prawnych. Wynagrodzenie waha się od 120 do 14 400 złotych i jest uzależnione od przedmiotu wartości sporu. Zmiana stawek nastąpiła 1 stycznia 2016 roku zgodnie z rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku. Wcześniejsze opłaty wynosiły od 60 do 7 200 złotych. Nowe stawki obowiązywać będą jednak tylko dla nowych spraw, rozpoczętych od dnia 1 stycznia 2016 roku.
Koszty sądowe sumowane są przez sąd i ustalane dopiero w treści wyroku. Sąd zasądza w nim, czy koszty zostaną podzielone pomiędzy strony postępowania, zasądzone na rzecz drugiej strony czy też przejęte przez Skarb Państwa.
